Ακόμη και αν είσαι μη καπνιστής, ασκείσαι συστηματικά και δεν έχεις κληρονομική προδιάθεση για καρδιαγγειακές παθήσεις, ο ανεπαρκής ή ο περισσότερος ύπνος αυξάνουν τις πιθανότητες καρδιακής προσβολής, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστήμιου στο Κολοράντο που πραγματοποιήθηκε σε περίπου μισό εκατομμύριο ανθρώπους.
Σύμφωνα με την έρευνα που δημοσιεύτηκε στις 2 Σεπτεμβρίου στο περιοδικό Journal of the American College of Cardiology, άτομα με κληρονομικη προδιάθεση καρδιακής προσβολής που κοιμούνται από 6 έως 9 ώρες μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο εκδήλωσης.
‘’Αυτό ενισχύει την πεποίθηση μας πως ο ύπνος αποτελεί βασικό παράγοντα για την υγεία της καρδιάς και αυτό ισχύει για όλους’’ δήλωσε ο συντάκτης Celine Vetter αναπληρωτής καθηγητής του τμήματος φυσιολογίας του Πανεπιστημίου.
Για την μελέτη ο Vetter και μελετητές στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης και στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ ανέλυσαν γενετικές πληροφορίες, συνήθειες ύπνου και ιατρικά αρχεία της UK Biobank, 461.000 συμμετεχόντων, ηλικίας μεταξύ 40 και 69 ετών που δεν είχαν υποστεί καρδιακή προσβολή και συνέχισαν να τους παρακολουθούν για επτά χρόνια.
Σε σύγκριση με όσους κοιμούνταν από 6 έως 9 ώρες κάθε βράδυ, αυτοί που κοιμούνταν λιγότερες από 6 ώρες είχαν 20% περισσότερες πιθανότητες να υποστούν καρδιακή προσβολή στη διάρκεια της μελέτης. Αυτοί που κοιμούνταν περισσότερες από 9 ώρες είχαν 34% περισσότερες πιθανότητες.
Όταν οι ερευνητές επικεντρώθηκαν μόνο στην γενετική προδιάθεση καρδιακής προσβολής, διαπίστωσαν πως όσοι κοιμούνταν από 6 έως 9 ώρες κάθε βράδυ μείωσαν την πιθανότητα εκδήλωσης καρδιακής προσβολής κατά 18%.
‘’Το μήνυμα είναι ελπιδοφόρο, διότι ακόμη και αν δεν υπάρχει γενετική προδιάθεση, ο ποιοτικός ύπνος μειώνει τον κίνδυνο όπως και η ισορροπημένη διατροφή, η διακοπή του καπνίσματος και η αλλαγή στον τρόπο ζωής’’ δήλωσε ο επικεφαλής Iyas Daghlas, φοιτητής στο Harvard.
Προηγούμενες μελέτες υποδείκνυαν την σχέση μεταξύ ύπνου και καρδιακής προσβολής, αλλά επειδή οι συγκεκριμένες μελέτες στηρίζονταν στην παρατήρηση – εξέταζαν διαφορετικές ομάδες για να δουν την εξέλιξη της νόσου – ήταν δύσκολο να καθορίσουν αν ο ανεπαρκής ύπνος προκαλούσε καρδιακά προβλήματα ή το αντίθετο.
Επειδή πολλοί παράγοντες επηρεάζουν την υγεία της καρδιάς και τον ύπνο, είναι ακόμη πιο δύσκολο να καθοριστεί η αιτία και το αποτέλεσμα.
Για την μελέτη, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τα δεδομένα της UK Biobank και συνδύασαν παρατήρηση και γενετική έρευνα ώστε οι ερωτήσεις να γίνουν με διαφορετικό τρόπο.
Αφού έλαβαν υπόψη 30 άλλους παράγοντες – συμπεριλαμβανομένου την σωματική διάπλαση, την φυσική δραστηριότητα, την κοινωνική και οικονομική κατάσταση και ψυχική υγεία – βρήκαν ότι η διάρκεια του ύπνου, από μόνη της, επηρέαζε την πιθανότητα εκδήλωσης καρδιακής προσβολής ανεξάρτητα από τους παράγοντες αυτούς.
Όσο πιο πολύ τα άτομα απομακρύνονταν από το όριο ύπνου (6-9 ώρες) τόσο περισσότερο μεγάλωνε ο κίνδυνος. Για παράδειγμα, άτομα που κοιμόντουσαν 5 ώρες κάθε βράδυ είχαν 52% υψηλότερο κίνδυνο καρδιακής προσβολής από όσα κοιμόντουσαν 7 με 8 ώρες, ενώ αυτά που κοιμόντουσαν 10 ώρες είχαν διπλάσιες πιθανότητες να εκδηλώσουν το πρόβλημα.
Χρησιμοποιώντας την μέθοδο της τυχαιοποίησης Mendelian, οι ερευνητές έψαξαν στο γενετικό προφίλ του συμμετέχοντα, για να διαπιστώσουν εάν οι ασθενείς που είχαν γενετική προδιάθεση για λιγότερο ύπνο, ήταν πιθανότερο να υποστούν καρδιακή προσβολή. Εικοσι επτά γενετικές παραλλαγές συσχετίστηκαν με τον σύντομο ύπνο.
Παρατήρησαν παρόμοια μοτίβα και ανακάλυψαν πως η γενετική προδιάθεση για λιγότερο ύπνο αποτελεί παράγοντα κινδύνου καρδιακής προσβολής.
‘’Αυτό μας δίνει ακόμη περισσότερη βεβαιότητα πως υπάρχει μια συσχέτιση εδώ – ότι η διάρκεια του ύπνου, όχι κάτι άλλο, επηρεάζει την υγεία της καρδιάς΄΄ δήλωσε ο Vetter.
Η μελέτη δεν εξέτασε τον μηχανισμό με τον οποίο ο λιγότερος ή ο περισσότερος ύπνος μπορεί να πυροδοτήσει την καρδιακή προσβολή, αλλά προηγούμενες μελέτες υπέδειξαν ορισμένους λόγους. Ο λιγότερος ύπνος μπορεί να επηρεάσει το ενδοθήλιο των αρτηριών , την ανάπτυξη του μυελού των οστών, αλλά και τις κακές διατροφικές επιλογές και την υπερβολική κατανάλωση τροφής (που μπορεί με την σειρά τους να επηρεάσουν το βάρος και συνεπώς την υγεία της καρδιάς). Ο περισσότερος ύπνος μπορεί επίσης να ενισχύσει την φλεγμονή, η οποία σχετίζεται με καρδιαγγειακές παθήσεις.
Οι ερευνητές ελπίζουν πως η μελέτη θα αυξήσει την επαγρύπνηση για τα οφέλη του ύπνου στην υγεία της καρδιάς μεταξύ των γιατρών, των κέντρων δημόσιας υγείας και του κοινού.
‘’Με την γυμναστική και την ισορροπημένη διατροφή ο κίνδυνος καρδιακής προσβολής μειώνεται, το ίδιο ισχύει και με τον ύπνο’’ δήλωσε ο Vetter.
Βεβαίως πρέπει να σημειωθεί ότι στη μελέτη αυτή οι συμμετέχοντες δεν είχαν μελέτη ύπνου για αποκλεισμό υπνικής άνποιας , ενός παράγοντα που σαφώς σχετίζεται με καρδιοαγγειακή νοσηρότητα.
Μερμίγκης Χαράλαμπος, ΜD, PhD
Ειδικός Ιατρός Ύπνου (Sleep Specialist), Διευθυντής Εργαστηρίου Ύπνου Ερρίκος Ντυνάν ΗC
Μαίρη Z. Νταφούλη
Ψυχολόγος
Πιστοποιημένη Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια (EABCT)
MSc Ιατρική του Ύπνου
Eξωτερική συνεργάτης Εργ. Ύπνου, Ερρίκος Ντυνάν ΗC
Πηγή: Ο περισσότερος ή ο ανεπαρκής ύπνος ενισχύουν το κίνδυνο καρδιακής προσβολής