Η αϋπνία ανήκει στην ομάδα διαταραχών ύπνου και εκδηλώνεται με δυσκολία έλευσης ύπνου, διαταραγμένο-διακεκομμένο ύπνο (δυσκολία διατήρησης ύπνου) ή πρώιμη αφύπνιση και δυσκολία συνέχισης του ύπνου, παρότι υπάρχει η δυνατότητα και οι κατάλληλες συνθήκες για να κοιμηθεί φυσιολογικά ένα άτομο. Πρόκειται για ένα πρόβλημα που απασχολεί ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού και για πολλούς αποτελεί χρόνια κατάσταση.
Οι ασθενείς με αϋπνία παραπονιούνται για μη αναζωογονητικό, κακής ποιότητας ύπνο και αναφέρουν πως την επόμενη ημέρα δεν μπορούν να λειτουργήσουν σωστά και να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις της καθημερινότητας.
Αϋπνία : Ταξινόμηση
Η αϋπνία χωρίζεται σε δύο κατηγορίες, σε οξεία και χρόνια. Η οξεία αϋπνία μπορεί να εμφανιστεί σε οποιονδήποτε άνθρωπο κάτω από ορισμένες συνθήκες όπως άγχος για την επόμενη ημέρα λόγω, μιας συνάντησης, εξετάσεων κ.α. ή εξαιτίας ενός ψυχοτραυματικού γεγονότος όπως ένα διαζύγιο, ο θάνατος προσφιλούς ατόμου, οικονομικά ή επαγγελματικά προβλήματα. Η δεύτερη κατηγορία είναι η χρόνια αϋπνία, κατά την οποία ο ασθενής παρουσιάζει δυσκολία να κοιμηθεί ή διαταραγμένο ύπνο για μεγάλο χρονικό διάστημα τουλάχιστον 6 μηνών.
Αϋπνία :Ποιες οι επιπτώσεις στη ζωή του ασθενούς;
Η αϋπνία επιδρά κυρίως στην λειτουργικότητα του ατόμου την επόμενη ημέρα. Ένας άνθρωπος που δεν έχει κοιμηθεί αρκετά θα είναι λιγότερο αποδοτικός στην εργασία του, θα αποφύγει τις κοινωνικές επαφές και φυσικά μπορεί να κινδυνεύσει στη διάρκεια της οδήγησης.
Μπορεί η αϋπνία να συνδέεται με άλλες ασθένειες;
Η αϋπνία θα μπορούσε να συνδέεται ή να συνυπάρχει με άλλες παθολογικές καταστάσεις, παρότι δεν μπορεί να αποδειχτεί η αιτιολογική σχέση της με άλλες νόσους. Μερικές από τις συνυπάρχουσες παθήσεις είναι:
- Ψυχολογικές διαταραχές όπως η κατάθλιψη ή αγχώδης συνδρομή
- Καρδιακά , αναπνευστικά ή νευρολογικά νοσήματα (όπως η καρδιακή ανεπάρκεια, η χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια, η νόσος Alzheimer)
- Μυοσκελετικές παθήσεις όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα
- Χρόνιοι πόνοι
- Το σύνδρομο υπνικής άπνοιας
- Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών
Αϋπνία :Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση τίθεται με λήψη ιστορικού σχετικά με την ποιότητα, τις συνθήκες και τις συνήθειες ύπνου και ανάλογα με την περίπτωση θα γίνουν και κάποιες επιπλέον εξετάσεις. Ο γιατρός συνήθως ζητά από τον εξεταζόμενο να συμπληρώνει για μερικές εβδομάδες ημερολόγιο ύπνου για να αξιολογηθεί η βαρύτητα του προβλήματος. Σημαντική είναι και η ακτιγραφία. Πρόκειται για μια συσκευή που μοιάζει με ρολόι χειρός, ο ασθενής το φορά για μία με δυο εβδομάδες και με αυτό τον τρόπο καταγράφεται ο κύκλος ύπνου-εγρήγορσης όλο το 24ωρο. Αυτές οι καταγραφές δίνουν στον γιατρό πληροφορίες για τον τύπο αϋπνίας του εξεταζόμενου. Ανάλογα με το περιστατικό ο γιατρός μπορεί να ζητήσει να πραγματοποιηθεί και μελέτη ύπνου.
Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η αϋπνία;
Όταν πρόκειται για οξεία αϋπνία είναι πιθανό να μην απαιτηθεί θεραπεία. Σε ήπιες μορφές ο ασθενής μπορεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της αϋπνίας με υιοθέτηση κανόνων υγιεινής του ύπνου. Σε περιπτώσεις χρόνιας αϋπνίας το άτομο είναι καλό να ζητήσει τη βοήθεια του γιατρού για να αντιμετωπίσει την αιτία που προκαλεί το πρόβλημα με φαρμακευτική αγωγή ή άλλη θεραπεία.